Ptasia nawigacja od lat interesowała naukowców. Jak to możliwe, że pokonują one kolosalne odległości, a zawsze znajdują swoje gniazda i potrafią sezonować w jednym miejscu przez lata? Okazuje się, że wykorzystują one złożone systemy nawigacyjne i cały arsenał zmysłów.
Naukowcy rozgryźli ptasią nawigację
Wiemy, że ptaki używają różnych sygnałów, aby utrzymać kierunek migracji – powiedziała Miriam Liedvogel dyrektor Instytutu Badań Ptaków w Niemczech w rozmowie z Live Science.
Badaczka dodaje, że część ze stosowanych przez ptaki metod są dobrze znane ludzkości, ale niektóre z taktyk pozostają poza strefą ludzkiego rozumowania. Zacznijmy jednak od tych pierwszych. Ptaki mają doskonale rozwinięty wzrok i węch. To właśnie te zmysły pozwalają im odnajdować drogę podczas migracji. Naukowcy twierdzą, że ptaki zapamiętują charakterystyczne punkty na trasie przelotów, takie jak rzeki, czy pasma górskie. Nie jest wykluczone, że mogą one również kierować się zapachem charakterystycznych dla danych regionów roślin.
Chociaż wydaje się nieprawdopodobne, że ptaki nawigują za pomocą nozdrzy, eksperymenty przeprowadzone nad burzykach śródziemnomorskich wykazały, że po zablokowaniu ich przewodów nosowych, ptaki wciąż dobrze nawigowały, przelatując nad lądem, ale traciły orientacje nad wodą, gdzie trudno doszukiwać się jakichkolwiek punktów orientacyjnych.
Ptaki korzystają z kompasu? Niektóre zaskakują nawet astronomów
Systemem nawigacyjnym ptaków, który wydaje się zbyt zaawansowany jak na zwierzęta, jest wykorzystywanie kompasu słonecznego. Ptaki wędrowne doskonale orientują się, gdzie na niebie znajduje się słońce i na postawie pory dnia i rytmu dobowego są w stanie ustalić kierunek swoich przelotów. Wskazują na to kolejne eksperymenty, które dowiodły, że zaburzenie rytmu dobowego ptaków sztucznym światłem uniemożliwia im dokładną nawigację.
Co jednak z ptakami, które migrują w nocy? Tutaj kolejna ciekawostka – ptaki to doskonali astronomowie. Na podstawie położenia gwiazd są one w stanie bezbłędnie ustalić swoją lokalizację. Nie jest wykluczone, że nawigowanie na Gwiazdę Polarną, metodę, którą ludzie wykorzystują od tysięcy lat, zaczerpnęliśmy właśnie od naszych ptasich przyjaciół.
Co, jednak jeśli przez warunki atmosferyczne ptaki nie widzą ani gwiazd, ani słońca? Zachmurzenie nie powoduje, że ptaki rezygnują z lotów. Wówczas wykorzystują swój kolejny zmysł, nazwany przez naukowców „magnetorecepcją”. Pozwala on ptakom na odczytywanie generowanych przez Ziemię pól magnetycznych, co umożliwia im nawigowanie. Na temat tego nietypowego zmysłu naukowcy wiedzą jednak stosunkowo niewiele. Twierdzą, że ptaki nie korzystają wyłącznie z jednego sposobu nawigacji, a łączą je wszystkie w złożony system, które można określić mianem „ptasiego GPS”. Praktyka pokazuje, ten jest niezwykle dokładny.
Czytaj też:
Pojawił się nowy inwazyjny gatunek kleszcza. Naukowcy potwierdzili odkrycieCzytaj też:
Co wspólnego mają oddech i odcisk palca? Zaskakujące odkrycie naukowców